Bestuurdersaansprakelijkheid: bescherm uw privévermogen als bestuurder!

Kent u de risico’s?

Of u nu overweegt om bestuurder te worden van een kleine sport- of toneelvereniging, een woningbouwvereniging of een groot bedrijf, aansprakelijk gesteld worden als bestuurder is in alle gevallen een groot risico waarmee u rekening moet houden. Hoewel de organisatie waarvoor u werkt in principe verantwoordelijk is voor eventuele schulden die worden gemaakt, zijn er toch situaties waarin u als bestuurder persoonlijk aansprakelijk kunt worden gesteld. Dit betekent dat u verplicht kunt worden om geleden schade vanuit uw privévermogen te vergoeden.

Wanneer bent u persoonlijk aansprakelijk?

In ons rechtssysteem geldt de hoofdregel dat een organisatie zelf verantwoordelijk is als zij iets doet waardoor een ander financiële schade lijdt. Met andere woorden; in principe is de individuele bestuurder niet persoonlijk aansprakelijk voor deze schade. Maar op deze hoofdregel zijn uitzonderingen waaronder;

Uitzondering 1 – Geen notaris en geen KvK
Is de organisatie niet via een notaris opgericht en is deze niet ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, dan is de organisatie niet rechtsbevoegd. In dat geval zijn alle bestuursleden automatisch volledig aansprakelijk voor het handelen en nalaten van de organisatie.

Uitzondering 2 – Geen notaris en wel KvK
Is de organisatie niet via een notaris opgericht, maar staat deze wel ingeschreven bij de Kamer van Koophandel? Dan is de organisatie beperkt rechtsbevoegd. In dat geval is de organisatie zelf aansprakelijk voor haar handelen of nalaten. Maar als de organisatie niet aan haar verplichtingen kan voldoen, dan zijn de bestuursleden alsnog volledig persoonlijk aansprakelijk.

Uitzondering 3 – Onbehoorlijk bestuur
Is de organisatie wel via een notaris opgericht en staat deze wel ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, dan geldt de hoofdregel dat de organisatie verantwoordelijk is voor haar handelen of nalaten. De bestuurders zijn niet persoonlijk aansprakelijk voor schade, tenzij de bestuurders onbehoorlijk bestuur kan worden verweten.

Hoe voorkomt u onbehoorlijk bestuur?

Wat er exact wordt verstaan onder ‘behoorlijk’ dan wel ‘onbehoorlijk bestuur’ is in de wet niet gedefinieerd. Deze begrippen worden ingevuld door jurisprudentie, literatuur en actuele ontwikkelingen, zoals de Code Tabaksblat. In deze code zijn de beginselen van deugdelijk bestuur en best practice bepalingen opgenomen. Met onderstaande tips kunt u persoonlijke aansprakelijkheid door onbehoorlijk bestuur, zoveel mogelijk voorkomen.

• Zorg voor een goede boekhouding met jaarrekening, zodat de organisatie te allen tijde inzicht kan geven in de financiële positie.
• Neem de beslissingen voornamelijk met het gehele bestuur en zorg voor een goede vastlegging van vergaderingen.
• Vermijd kredietrisico’s door actuele kredietbewaking.
• Voldoe bij ontvangst van subsidies aan de gestelde eisen en voorwaarden, om terugvordering van de subsidie te voorkomen.
• Ga uitsluitend contracten aan met aannemers of leveranciers waarvan bekend is dat deze gespecialiseerd en kredietwaardig zijn.
• Informeer toezichthouders tijdig over ontwikkelingen die voor hen van belang zijn.

Gevolgen van onbehoorlijk bestuur

Als is vastgesteld dat er sprake is van onbehoorlijk bestuur dan is de bestuurder persoonlijk aansprakelijk. De organisatie of een derde kan dan vorderen dat het bestuurslid de schade vanuit zijn privémiddelen betaalt. Daarbij is iedere bestuurder hoofdelijk aansprakelijk, ook voor fouten van medebestuurders. Het grootste risico voor bestuurders van bedrijven is een faillissement. Als een bedrijf failliet gaat, zal een curator altijd proberen om ook de bestuurder in privé aan te spreken.

Interne aansprakelijkheid (t.o.v. de organisatie)
Iedere bestuurder is volgens Art. 2:9 BW verplicht zijn taak naar behoren uit te oefenen. Als de bestuurder (ernstig) tekortschiet in de vervulling van zijn taak, dan kan hij daarvoor aansprakelijk worden gesteld door de organisatie.

Externe aansprakelijkheid (t.o.v. derden)
Als de bestuurder (vanuit zijn functie) onzorgvuldig of onrechtmatig handelt naar derden of deze derde misleidt, dan kan die derde de bestuurder daarvoor aansprakelijk stellen.

Anti-misbruikwetgeving
De aansprakelijkheid voor bestuurders van commerciële organisaties wordt verzwaard door de anti-misbruikwetgeving. Deze wetgeving voorkomt belastingfraude en biedt bij faillissement de curator de mogelijkheid om schulden op bestuurders, commissarissen of toezichthouders te verhalen.

Hoofdelijk en collectief
Voor bestuurstaken geldt dat alle bestuurders collectief verantwoordelijkheid zijn en daarnaast hoofdelijk aansprakelijk. Dat betekent dat u als individuele bestuurder aansprakelijk kunt worden gesteld voor de volledige schade die voortvloeit uit fouten van u én uw medebestuurders.

Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering biedt zekerheid

Wij adviseren organisaties om een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. En u, als (toekomstige) bestuurder, adviseren wij om te controleren of de organisatie deze verzekering daadwerkelijk heeft afgesloten. Deze verzekering dekt persoonlijke aansprakelijkheid en vergoedt de juridische kosten van verweer. Zo kunt u met een gerust hart uw taak binnen het bestuur vervullen.